Psy, podobnie zresztą jak ludzie, mogą się stresować. Istnieje wiele przyczyn takiego stanu u zwierzaka, na które nie zawsze mamy wpływ. Co więcej, pies, który jest zestresowany może nie tylko czuć się źle, ale także stać się agresywny i niebezpieczny. Dlatego też dla komfortu i bezpieczeństwa zarówno zwierzaka, jak i całej rodziny warto wiedzieć, jak wygląda stres u psa, a także jak właściwie reagować w takich sytuacjach i co zrobić, aby pupil poczuł się lepiej.
Stres u psa
Zacznijmy od tego, jak wygląda stres u psa i co może go powodować. Przede wszystkim zastanów się, co sprawia, że Ty się stresujesz. Zazwyczaj jest to nowa i niekomfortowa sytuacja, zmiana otoczenia, strach… Dokładnie tak wygląda to także u psa. Stres u psa może pojawić się w wielu codziennych sytuacjach. Wśród czynników, powodujących taki dyskomfort warto wymienić między innymi przeprowadzkę, samotne pozostawanie w domu, spotkanie na spacerze agresywnego innego psa, czy też burza lub odgłosy fajerwerków w trakcie zabawy sylwestrowej.
Konsekwencje stresu u psa
Stres oddziałuje na psy w ten sam sposób co na ludzi. Odczuwane nadmierne napięcie nerwowe powoduje dyskomfort, rozdrażnienia, ryzyko gwałtownych reakcji i niechęć do zabawy. Stres u psa jest także jedną z najczęstszych przyczyn wielu problemów behawioralnych, takich jak agresja i reaktywność. Właśnie dlatego rozpoznanie wczesnych objawów i dolegliwości spowodowanych stresującymi sytuacjami jest bardzo ważne.
Jak rozpoznać stres u psa?
Niestety, pies nie jest w stanie powiedzieć wprost, że dana sytuacja jest dla niego stresująca. Jedyny sposób, aby to wywnioskować, to dokładna obserwacja mowy ciała i zachowania zwierzaka. Wiele objawów stresu może kojarzyć się także z innymi dolegliwościami, które nie mają z nim żadnego związku. Jednak dobra znajomość „normalnych” zachowań psa pozwoli zauważyć nawet drobne odstępstwa. Dokładna obserwacja to także źródło wielu informacji o charakterze, lękach i upodobaniach pupila. Po jakimś czasie z pewnością będziesz w stanie wyrobić sobie wrażliwość na niepokojące zachowania i dzięki temu rozpoznasz symptomy stresu, jak tylko się pojawią.
Zachowania świadczące o stresie u psa
W celu lepszego przybliżenia problemu stresu u psa, przedstawiamy kilka zachowań, które mogą świadczyć o tym, że zwierzak nie czuje się komfortowo w danej sytuacji. Wiele z nich to naturalne sytuacje, które zdarzają się nawet, jeśli zwierzę nie odczuwa silnego niepokoju, jednak ich natężenie lub pojawienie się w momentach, które nie są dla tych czynności do końca naturalne, mogą świadczyć o strachu. Jakie zachowania świadczą o przeżywanym stresie u psa?
Dyszenie
Jest to zachowanie, podczas którego pies wystawia swobodnie zwisający język, a szeroko otwarte oczy i rozwarty pysk, a także szybko oddycha. Dyszenie u zwierząt pojawia się głównie w trakcie upałów. Jednak, jeśli powoduje je stres, może występować niezależnie od temperatury otoczenia. Co więcej, stres u psów powoduje również nadmierne ślinienie się. W takim przypadku ze zwisającego języka często kapią duże krople śliny.
Ziewanie
Jest ono uznawane głównie za oznakę senności. Warto jednak wiedzieć, że silne napięcie i stres także mogą wywołać ziewanie! Otwieranie pyska na całą jego szerokość, czasem także z lekkim jęknięciem to zdecydowanie oznaki tego, że zwierzak się stresuje. Takie zachowanie może pojawić się na przykład podczas zbyt długiego i zbyt intensywnego przytulania psa, czy też w momencie, gdy pupil jest nadmiernie pobudzony niecodziennym zamieszaniem wokół niego.
Otrzepywanie się
Jest to co prawda dość naturalne zachowanie u psów, które występuje na przykład po wyjściu z wody, po tarzaniu się w trawie, czy też w śniegu. Jednak, jeśli otrzepywanie pojawia się również poza tymi sytuacjami, może to świadczyć o odczuwanym przez zwierzaka napięciu. Zachowanie to często określane jest także mianem „strzepywania stresu” i zazwyczaj występuje bezpośrednio po stresującej sytuacji. Dlatego warto dokładnie obserwować psa, aby dostrzec, czy taka czynność u zwierzaka nie pojawia się po konkretnych sytuacjach, takich jak spotkanie z innym psem lub głaskanie przez obcą osobę. Jeśli tak jest oznacza to, że to nie są dla pupila przyjemne sytuacje, nawet jeśli w trakcie sprawia on inne wrażenie!
Odwracanie wzroku
Jeśli pies jest zestresowany z dużym prawdopodobieństwem będzie unikać kontaktu wzrokowego i ostentacyjnie odwracać głowę w drugą stronę. Jest to zachowanie, które wynika z tego, że zwierzak nie chce prowokować człowieka lub innego psa do konfrontacji poprzez patrzenie w oczy. Nie oznacza to jednak, że zupełnie nie będzie patrzyć na potencjalne źródło „zagrożenia”. Może kątem oka zerkać w stronę obcego psa lub człowieka, co sprawia, że białka jego oczu stają się widoczne.
Skulona postawa ciała
Kolejną strategią, którą może przyjąć zestresowany i przestraszony pies to próba zmniejszenia swoich rozmiarów, aby jak najmniej rzucać się w oczy. Zwierzak przyjmuje wtedy skuloną postawę ciała, czyli ma podkulony ogon, stulone uszy, czy też podkurczone przednie łapy. Co więcej, pies w takiej pozycji może wycofywać się w kąt pokoju, chować się za meble lub pod meble, jeśli ma taką możliwość lub zamierać w bezruchu. Te zachowania świadczą o tym, że zwierzak przeżywa naprawdę silny stres.
Warczenie i kłapanie pyskiem
Pozornie agresywne zachowania, takiej jak warczenie czy też kłapanie pyskiem to próba obronienia się przed potencjalnym zagrożeniem, które jednoczenie powoduje stres u psa. Zwierzak próbuje odstraszyć innego czworonoga lub człowieka, który w jego odczuciu zagraża jego bezpieczeństwu. To zachowanie może świadczyć o silnym stresie, który przeżywa psiak. Zwierzę, doprowadzone do ostateczności, z braku innych opcji zaczyna się zachowywać agresywnie. Tak silnie zestresowany pies może nie tylko „straszyć”, ale rzeczywiście ugryźć, jeśli trudna sytuacja nie zostanie przerwana, a potencjalne zagrożenie nie zniknie.
Jak reagować, gdy pies jest zestresowany?
Niestety trudno odpowiedzieć na to pytanie jednoznacznie. Wiele zależy od tego, co jest źródłem niepokoju, a każdego psa może stresować coś innego. Jedne zwierzaki będą przestraszone podczas pozornie „zwykłego” spaceru wzdłuż ruchliwej ulicy. Kolejne natomiast będą odczuwać stres po głośnym trzaśnięciu drzwiami. Jeszcze inne psy będą reagować strachem na widok obcych czworonogów lub ludzi. I właśnie dlatego, nie w każdej sytuacji powinniśmy reagować w taki sam sposób. Zawsze istotna jest dokładna obserwacja psa, aby zdawać sobie sprawę z jego stanu emocjonalnego.
Lekki stres u psa
Lekki stres jest często pozytywnym objawem i może pomóc w nauce habilitacji. W przypadku delikatnego niepokoju, szczególnie w sytuacjach nieuniknionych, takich jak wizyta u weterynarza, wnoszenie nowej kanapy do domu czy też szczekający pies gdzieś po drugiej stronie ulicy, warto zaproponować zwierzakowi przyjemne zajęcie, aby odwrócić jego uwagę. Może to być szukanie przysmaków w trawie, uspokajające głaskanie i przytulanie lub powtórka prostych i dobrze psu znanych sztuczek.
Silny stres lub strach u psa
Jeśli jednak uczucia stają się silne, a stres przybiera na sile – warto reagować, aby pomóc zwierzakowi w trudnej sytuacji. Są takie sytuacje wywołujące silny lęk, których jesteśmy w stanie unikać. Może to być między innymi bliskie mijanie się z innym, agresywnym psem, spotkanie z bardzo energetycznymi dziećmi czy też zbyt mocne przytulanie się do psa. Takie zdarzenia najlepiej omijać szerokim łukiem!
Jednak nie wszystkiego da się unikać. Gwałtowna burza lub sylwestrowe fajerwerki to bardzo stresujące sytuacje, które musimy nauczyć się „przetrwać”. W takich momentach warto wspierać psa swoją obecnością, oczywiście o ile czuje on taką potrzebę. Jeśli woli być sam – uszanuj to i nie rób nic na siłę. Może się też zdarzyć tak, że z powodu silnego stresu zwierzak wpadnie w panikę, będzie się chować lub gryźć ze strachu. Jeśli takie sytuacje zdarzają się często, warto skonsultować się z behawiorystą, który pomoże zbadać przyczyny i doradzi w jaki sposób opanować problem jakim jest stres u psa.
