Kocia sierść to źródło informacji o kondycji zdrowotnej pupila. Lśniąca sierść to oznaka zdrowia, z kolei matowa sierść u kota może oznaczać chorobę.
Dlaczego kot ma matową sierść?
Okrywa włosowa kota może być źródłem informacji o kondycji zdrowotnej zwierzęcia. Pierwsze objawy wielu kocich chorób można rozpoznać po kondycji sierści. Błyszcząca i mocna sierść informuje, że kot jest w dobrej kondycji. Jeżeli jednak sierść kota straciła blask, a co gorsza, stała się łamliwa lub zaczęła wypadać, to warto udać się ze zwierzęciem na wizytę kontrolną do lekarza weterynarii. Przyczyn tego problemu może być naprawdę bardzo wiele, a część z nich opisaliśmy w poniższym artykule.
Z czego składa się kocia sierść?
Kocia sierść składa się z trzech rodzajów włosów, z których każdy spełnia inną funkcję. Podszerstek, czyli włos puchowy, leży najbliżej skóry kota i odgrywa kluczową rolę termoizolacyjną, chroniąc zwierzę przed utratą ciepła oraz wilgocią. Jest gęsty, miękki i falisty, stanowiąc podstawowe „rusztowanie” dla całej okrywy. Nad nim znajdują się włosy ościste, krótsze i delikatniejsze, które dodatkowo osłaniają podszerstek oraz nadają umaszczeniu kota jego charakterystyczny wygląd, ponieważ zawierają pigment. Wierzchnią warstwę futra tworzy włos okrywowy (przewodni), najdłuższy, najgrubszy i najbardziej szorstki, który chroni kota przed warunkami atmosferycznymi. Włos okrywowy posiada mikrohaczyki, które czepiają się ubrań, a jego ilość i jakość zależy od rasy kota.
Kondycja włosów kota zależy w dużej mierze od kondycji skóry. Choroby skóry mogą wystąpić w wyniku zakażenia grzybiczego, inwazji pasożytów, niewłaściwej pielęgnacji, warunków higienicznych, alergii pokarmowej lub środowiskowej, złej diety, a także z powodu zaburzeń na tle psychicznym, np. stres.
Jeżeli kot zaczął mieć matową sierść, a dodatkowo wypada ona intensywniej niż zwykle, może to być spowodowane m.in. przez opisane poniżej przyczyny.
Nieprawidłowa dieta
Pogorszenie stanu sierści nie musi od razu oznaczać bardzo poważnej choroby. Prawidłowa kondycja sierści kota zależy od takich składników odżywczych, jak białko, kwasy omega-3 i omega-6 czy witaminy (biotyna, witamina E). Jeżeli spadek jakości okrywy włosowej pokrywa się ze zmianą diety kota, to możliwe, że nie zawiera ona wystarczającej ilości składników odżywczych, których kot potrzebuje na danym etapie życia.
Permanentne braki odpowiedniej ilości białka, witamin, minerałów i pierwiastków śladowych mogą prowadzić do niedożywienia, a to z kolei stanie się widoczne np. w postaci matowej sierści i/lub łupieżu.
W takim przypadku wskazane jest, by skonsultować stan kota z lekarzem weterynarii.
Alergia pokarmowa
Mimo że alergie pokarmowe występują u kotów zdecydowanie rzadziej niż u psów, to nie należą one obecnie do rzadkości. Niektóre składniki pokarmowe mogą być traktowane przez układ immunologiczny kota jako szkodliwe i wywoływać reakcję obronną. Alergia pokarmowa może wywoływać matowienie sierści i jej wypadanie. Nie tylko zboża mogą wywoływać nadwrażliwość pokarmową u kotów. Niektóre mruczki mogą mieć problem z białkiem zwierzęcym. W takiej sytuacji lekarz weterynarii może zalecić dietę eliminacyjną.
Problemy psychiczne
Koty to zwierzęta, które reagują bardzo emocjonalnie na zmianę rutyny. Stres może wywołać choćby wizyta u lekarza weterynarii. Jeżeli jednak stres jest przewlekły, to może doprowadzić u kota do zachowań autodestrukcyjnych. Kot może na przykład zacząć wylizywać się lub wydrapywać tak intensywnie, że pojawią się u niego łyse placki i rany na skórze. Pierwszym objawem może być jednak zmatowienie sierści. Gdy w otoczeniu kota wydarzyły się zmiany wbrew jego woli, warto skonsultować się z behawiorystą.
Pasożyty
Matowa sierść u kota może być objawem działania pasożytów zewnętrznych, takich jak pchły, wszy czy roztocza, które podrażniają skórę, powodują swędzenie i prowadzą do nadmiernego wypadania włosów. Te pasożyty żywią się krwią kota, wywołując reakcje alergiczne i miejscowe stany zapalne, co negatywnie wpływa na kondycję sierści.
Z kolei pasożyty wewnętrzne, takie jak glisty czy tasiemce, obciążają organizm kota, zabierając mu cenne składniki odżywcze niezbędne do utrzymania zdrowej sierści.
Zarażenie pasożytami może prowadzić do osłabienia, apatii oraz matowienia sierści, dlatego regularna profilaktyka i odrobaczanie są kluczowe dla zachowania dobrej kondycji zwierzęcia. Obecnie, nawet w sklepach zoologicznych, kupić można preparaty zarówno przeciw pasożytom zewnętrznym np. w postaci kropel spot-on, jak i przeciwko robakom, np. w formie tabletek lub past.
Przed podaniem kotu jakiegokolwiek preparatu przeciw pasożytom należy jednak skonsultować się z lekarzem weterynarii, by ustalić prawidłową procedurę zabezpieczenia kota.
Grzybica skóry
U kotów może występować ponad 40 rodzajów grzybów wywołujących schorzenia o podłożu grzybiczym. Głównym winowajcą, odpowiadającym za 95% przypadków dermatofitoz, jest Microsporum canis. Ten grzyb potrafi wykorzystywać keratynę jako swoje jedyne źródło pokarmu, rozprzestrzeniając się na skórze, pazurach i włosach. Zarodniki Microsporum canis są niezwykle odporne na warunki środowiskowe i mogą przetrwać w otoczeniu kota, np. w naskórku czy włosach, przez okres od roku do nawet pięciu lat. Jedynie wysoka wilgotność i temperatura w okolicach 100°C są w stanie szybko je unieszkodliwić.
Microsporum canis zalicza się do dermatofitów zoofilnych, czyli grzybów atakujących głównie zwierzęta, w tym koty, a także ludzi. Do czynników sprzyjających rozwojowi grzybicy u kotów należą wystawy, krycia, wprowadzanie nowych osobników do hodowli oraz przebywanie w schroniskach. Inne grzybicze schorzenia u kotów obejmują liszaj, kandydozę, malasezjozę oraz rodotorulozę.
Brak regularnej pielęgnacji sierści
Pogorszenie stanu okrywy włosowej kota może wynikać z nieregularnej pielęgnacji. Koty to bardzo czyste zwierzęta, które samodzielnie pielęgnują swoje futra. Niekiedy, np. na skutek choroby układu ruchu albo otyłości kot nie jest w stanie sam się pielęgnować. W takiej sytuacji wskazane jest, by obowiązek ten przejął opiekun. Regularne szczotkowanie kota powinno być rutynowym zabiegiem pielęgnacyjnym nawet jeśli kot wylizuje swoje futro samodzielnie.
Podsumowanie
Matowa sierść u kota jest wyraźnym sygnałem, że zwierzę może zmagać się z różnymi problemami zdrowotnymi lub pielęgnacyjnymi. Przyczyny tego stanu mogą być bardzo zróżnicowane, od pasożytów zewnętrznych i wewnętrznych, przez choroby grzybicze, aż po nieprawidłową dietę i stres. Kluczową rolę w utrzymaniu zdrowej sierści odgrywają odpowiednie składniki odżywcze, takie jak białko, kwasy omega czy witaminy, a także regularna profilaktyka przeciw pasożytom i pielęgnacja futra. Otyłość oraz inne schorzenia, ograniczające zdolność kota do samodzielnej higieny, również mogą prowadzić do pogorszenia kondycji okrywy włosowej. Opiekunowie powinni zwracać szczególną uwagę na wszelkie zmiany w wyglądzie sierści, ponieważ mogą być one pierwszym objawem poważniejszych problemów zdrowotnych, wymagających konsultacji z lekarzem weterynarii.
