Babeszjoza to jedna z najgroźniejszych chorób odkleszczowych u psów. Jak przebiega jej leczenie, jaki jest koszt terapii i ile czasu może zająć powrót do zdrowia?
Co to jest babeszjoza u psa?
Babeszjoza to choroba odkleszczowa wywoływana przez pierwotniaki z rodzaju Babesia (głównie Babesia canis), które wnikają do krwinek czerwonych psa i doprowadzają do ich rozpadu. W Polsce głównym wektorem jest kleszcz łąkowy (Dermacentor reticulatus). Niestety, wraz z ociepleniem klimatu, obserwujemy wzrost zachorowań w całym kraju. Choroba może dotykać nie tylko psów, ale bardzo rzadko również koty czy – w skrajnych przypadkach – ludzi, szczególnie osób z obniżoną odpornością.
Jakie są objawy babeszjozy u psa?
Wczesne rozpoznanie objawów babeszjozy u psa znacząco poprawia rokowania. Najczęściej obserwuje się:
- czerwony mocz, w którym znajduje się ogromna ilość hemoglobiny pochodzącej ze zniszczonych krwinek,
- osłabienie i brak apetytu wynikające z anemii i bólu,
- bladość błon śluzowych spowodowana anemią,
- wysoka gorączka, jako reakcja organizmu na infekcję,
- żółtaczka będąca skutkiem podwyższonego stężenia bilirubiny we krwi,
- uszkodzenie i niedotlenienie narządów wewnętrznych spowodowane zaburzeniami krzepnięcia krwi,
- mocznica i kwasica metaboliczna, które są efektem zaburzenia pracy nerek,
- powiększona śledziona, która nie radzi sobie z usuwaniem zarażonych erytrocytów,
- niewydolność krążeniowo-oddechowa i wstrząs wynikające z niedokrwistości, niedotlenienia narządów i kwasicy metabolicznej.
Nie u każdego psiaka wystąpią wszystkie objawy babeszjozy. Przebieg choroby zależy głównie od wieku, kondycji zdrowotnej oraz odporności zwierzęcia. Najczęściej jednak stan czworonoga gwałtownie się pogarsza, a w skrajnych przypadkach może dojść do śmierci już w ciągu kilkudziesięciu godzin od pojawienia się pierwszych symptomów. Z tego powodu bardzo ważne jest jak najszybsze rozpoczęcie leczenia.
⭐ Ważne – jeżeli podejrzewasz babeszjozę (nawet jeden objaw), niezwłocznie zgłoś się do kliniki weterynaryjnej.
Jak leczyć babeszjozę?
Farmakoterapia przeciwpierwotniakowa
Leczenie babeszjozy u psa opiera się na podaniu środka zwalczającego pasożyty niszczące czerwone krwinki. Najczęściej stosowaną substancją jest imidokarb, który mimo obciążenia organizmu eliminuje pierwotniaki Babesia spp. W 90% przypadków efekty przynosi już jednorazowe podanie. Wyraźną poprawę widać w ciągu 48 godzin.
Terapia wspomagająca
Dodatkowo w terapii wspomagającej wykorzystuje się antybiotyki i kroplówki, zapobiegające powikłaniom. Zaleca się także podawanie psu preparatów stymulujących produkcję nowych czerwonych krwinek.
Leczenie powikłań
Jeśli choroba odkleszczowa zostanie wykryta zbyt późno, może doprowadzić do poważnych konsekwencji m.in. znacznej utraty czerwonych krwinek, uszkodzenia i stanów zapalnych narządów wewnętrznych (zwłaszcza nerek i wątroby), a także do rozpadu mięśni szkieletowych. Mogą również wystąpić zaburzenia pracy serca i układu nerwowego oraz obrzęk płuc. Każde z tych powikłań wymaga odpowiedniego leczenia.
W przypadku ciężkiej anemii może być konieczne przeprowadzenie transfuzji krwi, aby zastąpić uszkodzone przez pierwotniaka erytrocyty zdrowymi komórkami krwi. Dodatkowo należy podawać zwierzakowi kroplówki, leki moczopędne, przeciwwymiotne i przeciwbiegunkowe, a także glikokortykosteroidy.
Jak długo trwa leczenie?
Aby zwalczyć pasożyty niszczące krwinki psa, zazwyczaj wystarczy jeden zastrzyk, który eliminuje pierwotniaki w ciągu 48 godzin. Leczenie powikłań po babeszjozie trwa jednak znacznie dłużej. Uszkodzone narządy mogą wymagać długotrwałej terapii oraz stosowania specjalistycznej diety przez okres od kilku do kilkunastu miesięcy.
Ile kosztuje leczenie?
Koszt leczenia babeszjozy zależy od wielkości psa, jego wieku oraz stopnia ewentualnych powikłań. Postawienie diagnozy wymaga wykonania badań krwi, których cena zazwyczaj nie przekracza 200 zł. Podanie imidokarbu, kroplówek i antybiotyków podczas pierwszej wizyty oraz wizyt kontrolnych kosztuje podobnie. W przypadku czworonoga z babeszjozą warto przeprowadzić również badania krwi oceniające stan narządów wewnętrznych oraz USG, których koszt w zależności od kliniki może wynosić od 200 do 500 zł. Leczenie powikłań po chorobie oraz transfuzja krwi mogą wiązać się z bardzo wysokimi cenami, szczególnie jeśli pies wymaga hospitalizacji. W takich przypadkach leczenie może kosztować łącznie nawet kilka tysięcy złotych.
Profilaktyka przeciwkleszczowa
Szczepienie
W niektórych krajach dostępna jest szczepionka przeciw Babesia canis, jednak oferuje około 60–70% skuteczności. Na obecną chwilę nie ma szczepionki na babeszjozę w Polsce. Istnieją jednak inne metody profilaktyki, takie jak stosowanie preparatów przeciwkleszczowych i regularne przeglądy sierści psa.
Regularne stosowanie preparatów przeciwkleszczowych
Aby chronić psa przed babeszjozą, niezwykle istotne jest regularne stosowanie preparatów przeciwkleszczowych dla psów. Jedną ze stosowanych form są krople typu spot-on, które eliminują pasożyty zanim zdążą przenieść groźne choroby. Profilaktyka jest szczególnie ważna w sezonie największej aktywności kleszczy (wiosna–jesień), ale z racji cieplejszych zim warto stosować ją przez cały rok. Dzięki odpowiedniemu zabezpieczeniu ryzyko zakażenia babeszjozą można znacznie ograniczyć.
Rokowania przy babeszjozie u psa w dużej mierze zależą od tego, jak szybko uda się wdrożyć odpowiednie leczenie oraz od ciężkości początkowych objawów. W przypadku łagodnego przebiegu, gdy choroba zostaje rozpoznana na wczesnym etapie i pies nie wykazuje jeszcze poważnych zaburzeń wielonarządowych, można spodziewać się pełnego wyzdrowienia już w ciągu 7–10 dni od podania leku przeciwpierwotniakowego i zastosowania terapii wspomagającej.
Niestety, gdy babeszjoza rozwija się gwałtownie i prowadzi do uszkodzeń nerek, wątroby lub układu krzepnięcia, wzrasta ryzyko niewydolności wielonarządowej, a w najcięższych przypadkach śmiertelność może sięgać nawet 10%. Ponieważ przechorowanie babeszjozy nie daje trwałej odporności, u tego samego psa mogą zdarzyć się nawroty infekcji przy kolejnym ukąszeniu przez zainfekowanego kleszcza, co dodatkowo podkreśla rolę profilaktyki przeciwkleszczowej w codziennej opiece nad czworonogiem.
Przeczytaj także i ochroń swojego pupila:
- Krople Fiprex przeciw kleszczom i pchłom
- Choroby odkleszczowe u psa
- Najpopularniejsze mity na temat kleszczy
- Jak wygląda kleszcz u psa?
Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
1. Co to jest babeszjoza?
Babeszjoza to choroba wywołana przez pierwotniaki niszczące czerwone krwinki psa, prowadząca do silnej anemii i żółtaczki.
2. Jak szybko pojawiają się objawy babeszjozy u psa?
Zazwyczaj 5–7 dni po ugryzieniu przez zainfekowanego kleszcza, czasem nawet do kilku tygodni.
3. Czy babeszjoza u ludzi jest groźna?
Bardzo rzadko dochodzi do zakażeń u ludzi, głównie u osób z obniżoną odpornością; choroba przebiega podobnie do malarii.
4. Czy istnieje szczepionka przeciw babeszjozie?
Są dostępne szczepionki w wybranych krajach, ale nie zapewniają pełnej ochrony.
5. Jakie rokowania ma babeszjoza u psa?
Wczesne leczenie daje dobre rokowania (90% wyleczeń), jednak w ciężkich przypadkach ryzyko śmiertelności sięga 10%.
