Twój pies nieustannie się drapie, gryzie skórę i ma smutne oczy? To nie jest zwykłe zachowanie – to sygnał, że coś mu dolega. Takie nasilone reakcje mogą świadczyć o podrażnieniu skóry, które pogarsza się przez ciągłe drapanie, prowadząc do mechanicznych uszkodzeń. Alergia u psa? To bardzo możliwe! Jednak postawienie dokładnej diagnozy wymaga szczegółowej analizy.
Jak działa reakcja alergiczna u psa?
Alergia u psa to nic innego jak nadmierna, nieprawidłowa reakcja układu odpornościowego na substancję, która w normalnych warunkach nie powinna stanowić zagrożenia. Organizm psa rozpoznaje dany czynnik — np. pyłek, składnik pokarmowy czy ślinę pchły – jako wroga i zaczyna z nim walczyć. W efekcie dochodzi do uwalniania histaminy i innych mediatorów stanu zapalnego, które powodują świąd, zaczerwienienie skóry, wysypkę, a czasem nawet problemy z oddychaniem czy trawieniem.
Reakcja alergiczna może wystąpić natychmiast po kontakcie z alergenem (np. po ugryzieniu przez pchłę) lub rozwijać się stopniowo – w przypadku alergenów wziewnych lub pokarmowych. U niektórych psów objawy nasilają się sezonowo, u innych są obecne przez cały rok. To, co ważne, to fakt, że każda kolejna ekspozycja na alergen może powodować silniejszą reakcję niż poprzednia, dlatego szybkie rozpoznanie i ograniczenie kontaktu z czynnikiem uczulającym ma kluczowe znaczenie dla zdrowia psa.
Alergia, a może atopia – na czym polega różnica?
Choć atopia i alergia u psa są objawowo bardzo podobne – głównie świąd, drapanie, zmiany skórne i łzawienie – to jednak przyczyny obu chorób są zupełnie inne.
Alergia u psa to reakcja organizmu na konkretny alergen, czyli substancję uczulającą. Może pojawić się u każdego pupila, niezależnie od wieku czy rasy. Najczęściej wywołują ją alergeny pokarmowe, wziewne lub kontaktowe. Gdy uda się usunąć źródło problemu, objawy często ustępują.
Atopia natomiast ma charakter przewlekły i genetyczny. To schorzenie wynikające z zaburzeń funkcjonowania układu odpornościowego, który nadmiernie reaguje na czynniki środowiskowe (np. kurz, roztocza, pyłki). Atopia ujawnia się zwykle między 6. miesiącem a 3. rokiem życia i często towarzyszy psu przez całe życie. Nie da się jej całkowicie wyleczyć, ale można skutecznie łagodzić objawy i poprawiać komfort zwierzęcia dzięki odpowiedniej pielęgnacji, diecie i leczeniu dermatologicznemu.
Rozpoznanie alergii u psa opiera się na szczegółowym wywiadzie przeprowadzonym w gabinecie weterynaryjnym, a w razie potrzeby także na dodatkowych badaniach potwierdzających diagnozę. Są to: testy śródskórne, badanie krwi, dieta eliminacyjna lub prowokacyjna. Jeśli u swojego pupila zauważymy niepokojące reakcje skórne, niezbędne jest szybkie działanie. Jednak należy unikać stosowania domowych sposobów czy preparatów przeznaczonych dla ludzi. Mogą one nie tylko nasilić objawy, ale również negatywnie wpłynąć na ogólny stan zdrowia zwierzęcia!
Jakie są najczęściej występujące alergie u psa?
Alergia pokarmowa
Alergia pokarmowa u psa pojawia się wtedy, gdy organizm reaguje nadwrażliwie na określony składnik karmy. Wbrew pozorom nie zawsze chodzi o problemy z trawieniem. Schorzenie to wynika z nadwrażliwości typu anafilaktycznego na określone alergeny pokarmowe. Najczęściej pierwszym objawem są zmiany skórne i uporczywy świąd, zwłaszcza w okolicy uszu, łap i pyska. Pies może się intensywnie drapać, lizać i gryźć, co prowadzi do podrażnień i wtórnych infekcji skóry.
Najczęściej wywołują je produkty o wysokiej zawartości białka, takie jak: mleko, jaja, zboża, ryż, ziemniaki, drób, wołowina, a także żywność wysoko przetworzona. Uczulenie może wystąpić nawet po długim czasie spożywania tego samego produktu, dlatego niekiedy trudno od razu wskazać winowajcę.
Alergię pokarmową często myli się z nietolerancją pokarmową, jednak różnica polega na mechanizmie – alergia to reakcja układu odpornościowego, a nietolerancja wynika z braku enzymów lub problemów z trawieniem. W praktyce tylko dokładna dieta eliminacyjna (czyli podawanie jednego źródła białka i węglowodanów przez kilka tygodni) pozwala jednoznacznie ustalić przyczynę problemu.
APZS, czyli alergiczne pchle zapalenie skóry
Alergiczne pchle zapalenie skóry, znane jako APZS, to jedna z najczęstszych przyczyn świądu u psów. Wbrew pozorom nie musi dojść do dużego zarobaczenia – wystarczy jedno ugryzienie pchły, by wywołać silną reakcję alergiczną. Odpowiada za nią białko zawarte w ślinie pasożyta, które uruchamia reakcję zapalną w skórze psa.
Objawy pojawiają się głównie w okolicy nasady ogona, ud, brzucha i szyi. Skóra staje się zaczerwieniona, a pies uporczywie się drapie i gryzie. Często występuje też łysienie i strupki w miejscu ukąszenia.
Najskuteczniejszym sposobem zapobiegania APZS jest regularna profilaktyka przeciwpchelna – stosowanie kropli, obroży lub tabletek zaleconych przez weterynarza. Równie ważne jest dokładne czyszczenie legowiska i otoczenia psa, ponieważ jaja pcheł mogą przetrwać w dywanach i szczelinach nawet kilka miesięcy.
Alergia kontaktowa
Alergia kontaktowa występuje wtedy, gdy skóra psa ma bezpośredni kontakt z alergenem – substancją drażniącą lub uczulającą. Jest to jedno z trudniejszych, a jednocześnie najczęściej występujących zagadnień. Określenie czynnika wywołującego alergię w większości przypadków okazuje się niemal niemożliwe. Ma na to wpływ duża aktywność naszych pupili oraz liczne przedmioty i substancje, z którymi codziennie się stykają.
Najczęstsze alergeny kontaktowe to środki czystości, proszki do prania, tkaniny syntetyczne, lateks, tworzywa sztuczne, a także niektóre rośliny i środki chemiczne używane w ogrodach. Objawy zwykle pojawiają się miejscowo – w miejscach, które mają bezpośredni kontakt z podłożem lub przedmiotami: na brzuchu, łapach, pysku i klatce piersiowej
Pies może mieć zaczerwienioną, suchą lub łuszczącą się skórę, a drapanie tylko nasila podrażnienia. Leczenie polega przede wszystkim na eliminacji czynnika uczulającego – np. zmianie legowiska, środków czystości czy miski – oraz stosowaniu preparatów łagodzących i regenerujących skórę.
Alergia wziewna (pyłki, kurz, roztocza)
Wziewna alergia u psa, czyli uczulenie na czynniki unoszące się w powietrzu, jest u psów coraz częstsza – podobnie jak u ludzi. Najczęściej odpowiadają za nią pyłki traw i drzew, kurz domowy, roztocza, zarodniki pleśni lub dym papierosowy.
Objawy mają zwykle charakter sezonowy – nasilają się wiosną i latem, kiedy w powietrzu unosi się najwięcej pyłków. Typowe symptomy to intensywne drapanie, kichanie, łzawienie oczu, zapalenie uszu oraz podrażnienia skóry w okolicach pyska i łap.
Pomoc psu polega na ograniczeniu kontaktu z alergenami – warto odkurzać częściej, wietrzyć pomieszczenia, korzystać z oczyszczacza powietrza i unikać spacerów w czasie największego pylenia. W przypadku silnych reakcji weterynarz może zalecić leki przeciwhistaminowe, sterydy lub immunoterapię odczulającą.
Alergia u psa – jak wygląda leczenie?
Leczenie specjalistyczne
Przede wszystkim warto dołożyć wszelkich starań, aby zidentyfikować alergen i jeśli to możliwe, wyeliminować go z otoczenia naszego psiaka. Jeśli jednak nie da się tego zrobić, istnieje wiele innych sposobów na radzenie sobie z uciążliwym schorzeniem. Najczęściej lekarze weterynarii zalecają leczenie objawowe, którego wybór zależy od wielu czynników oraz stopnia zaawansowania alergii. W większości przypadków stosowane preparaty zawierają sterydy.
Jeśli nasz pies zmaga się z nawracającymi lub ciężkimi do zniesienia alergiami, warto rozważyć tzw. odczulanie. Metoda ta, podobnie jak u ludzi, polega na stopniowym przyzwyczajaniu organizmu do alergenu poprzez jego kontrolowaną ekspozycję w coraz większych dawkach. Należy jednak pamiętać, że nie wszystkie rodzaje alergii można leczyć w ten sposób.
Leczenie domowe i wspomagające
Domowe sposoby mogą skutecznie wspomóc codzienną walkę z alergią i przynieść ulgę naszemu pupilowi. Przede wszystkim warto unikać potencjalnych alergenów, takich jak: określone przedmioty, substancje czy organizmy. Ważna jest także odpowiednia, ale nieprzesadzona higiena – regularnie czyśćmy legowisko, akcesoria i zabawki psa oraz dbajmy o porządek w miejscach, w których najczęściej przebywa. W przypadku alergii pokarmowych niezbędne jest dostosowanie diety poprzez eliminację składników wywołujących reakcje alergiczne. Ważne jest również informowanie domowników i innych osób mających kontakt ze zwierzęciem o zasadach jego żywienia.
Podsumowanie
Alergia u psa to coraz częstszy problem. Trudność w postawieniu diagnozy u pupili wynika z tego, że nie wskażą nam, co wywołuje ich reakcję alergiczną. Na szczęście, szybka interwencja oraz właściwa opieka weterynaryjna mogą pomóc w rozwiązaniu problemu, a dostęp do wiedzy na temat profilaktyki pozwala skutecznie unikać nawrotów alergii u naszych czworonożnych pupili.
Sprawdź także:
