Co to jest nicień płucny Aelurostrongylus abstrusus?
Aelurostrongylus abstrusus to pasożyt należący do grupy nicieni, atakujący układ oddechowy kota. Dorosłe osobniki, osiągające od 6 do 14 mm długości, lokalizują się w pęcherzykach płucnych, oskrzelach i oskrzelikach. Po kilku tygodniach od zarażenia zaczynają składać jaja, z których wylęgają się larwy. Larwy migrują do krtani, a następnie zostają połknięte i wydalone z kałem.
Kot domowy to żywiciel ostateczny pasożyta, choć notuje się przypadki występowania także u dzikich kotowatych, takich jak rysie. Psy nie są podatne na zarażenie Aelurostrongylus abstrusus, choć istnieje osobny pasożyt – Angiostrongylus chabaudi, powodujący inwazje u psów.
Jak kot zaraża się nicieniem płucnym?
Wydalone przez kota larwy nicienia płucnego Aelurostrongylus abstrusus trafiają do środowiska. Do dalszego rozwoju potrzebują kilku żywicieli pośrednich – pierwszym z nich są mięczaki (najczęściej ślimaki), które następnie mogą paść ofiarą żab, szczurów, myszy, jaszczurek czy drobnych ptaków.
Koty zarażają się poprzez zjedzenie drobnych ofiar upolowanych na dworze, dlatego na inwazję nicienia płucnego narażone są przede wszystkim wychodzące, polujące mruczki.
Objawy nicieni płucnych u kota
Jeśli nie dojdzie do intensywnego namnażania się pasożytów, inwazja nicieni płucnych u kota może przebiegać bezobjawowo. W przypadku silnej robaczycy płuc lub przy obniżonej odporności u zwierzęcia mogą pojawić się takie objawy jak:
- uporczywy suchy kaszel,
- trudności w oddychaniu,
- dyszenie,
- kichanie,
- wypływ z nosa i oczu,
- osłabienie,
- brak apetytu,
- wychudzenie.
Częstym powikłaniem robaczycy płuc u kota jest odoskrzelowe zapalenie płuc. Namnażające się nicienie i ich jaja mogą też zablokować dolne drogi oddechowe, co prowadzić będzie do nagłej śmierci zwierzęcia.
Jak wykryć nicienie płucne u kota?
Wykrycie robaczycy płuc u kota jest możliwe dopiero w fazie, gdy dorosłe osobniki Aelurostrongylus abstrusus zaczynają składać jaja, a z nich wykluwają się larwy pierwszego stadium (L1). Larwy te przemieszczają się do przewodu pokarmowego i są wydalane z kałem.
Do potwierdzenia inwazji stosuje się przede wszystkim:
- badanie kału metodą Baermanna – najczulsza metoda wykrywająca żywe larwy w świeżym materiale,
- badanie cytologiczne śluzu oskrzelowego – pobieranego np. podczas bronchoskopii,
- RTG klatki piersiowej – pomocne przy podejrzeniu zmian w płucach, takich jak zapalenie oskrzeli czy zagęszczenia miąższowe,
- testy PCR – stosowane w niektórych laboratoriach do potwierdzenia obecności DNA pasożyta.
Warto pamiętać, że larwy nie są wydalane regularnie, dlatego zaleca się analizę kilku próbek kału zebranych w odstępach czasowych.
Leczenie robaczycy płuc u kota
Organizm dorosłego kota z silnym układem odpornościowym może zwalczyć inwazję nicieni płucnych, jeśli nie dojdzie do intensywnego namnażania się pasożytów. Jednak w wielu przypadkach konieczne jest zastosowanie leczenia polegającego na podawaniu kotu środków odrobaczających.
Najczęściej stosowane są:
- fenbendazol – podawany doustnie przez 10 do 14 dni, szczególnie skuteczny w monoterapii przy lekkich i umiarkowanych inwazjach,
- preparaty typu spot-on, np. zawierające emodepsyd + prazykwantel lub imidacloprid + moksydektyna – aplikowane na kark, często w dwóch dawkach w odstępie 2–3 tygodni,
- selamektyna – również w formie spot-on, stosowana co 2 tygodnie przez minimum dwa cykle.
W przypadku silnej inwazji lub u kotów z obniżoną odpornością lekarz weterynarii może zalecić dodatkowo leki przeciwzapalne (np. prednizolon) w celu zmniejszenia reakcji organizmu na umierające pasożyty.
W trakcie leczenia ważne jest monitorowanie stanu zdrowia kota, kontrolne badanie kału oraz obserwacja objawów klinicznych. Czasem konieczne jest powtórzenie kuracji po kilku tygodniach.
Uwaga: Nigdy nie stosuj leków odrobaczających „na własną rękę” – niektóre substancje mogą być toksyczne dla kotów lub nie działać skutecznie na Aelurostrongylus abstrusus. Zapytaj swojego weterynarza o najlepsze rozwiązanie dla Twojego pupila.
Zapobieganie zarażeniu Aelurostrongylus abstrusus
Na aelurostrongylozę wywołaną przez nicienie płucne narażone są przede wszystkim koty bezdomne i wychodzące, które polują na drobne zwierzęta. Ryzyko silnej robaczycy płuc można znacząco zmniejszyć, regularnie podając kotu preparaty odrobaczające, które zwalczą inwazję w początkowym stadium i nie dopuszczą do rozmnażania się nicieni w płucach zwierzaka.
Checklista:
- regularnie podawaj preparaty odrobaczające,
- ogranicz wypuszczanie kota w rejony, gdzie może polować na drobne żaby, ptaki, gady,
- badaj profilaktycznie kał kota (szczególnie metodą Baermanna),
- przed planowanymi zabiegami chirurgicznymi warto przeprowadzić badania przesiewowe w kierunku nicieni.
Czym różni się Aelurostrongylus abstrusus od innych nicieni?
Zarażenia pasożytami płucnymi. Inne nicienie atakujące układ oddechowy:
- Troglostrongylus brevior – częstszy u kociąt, może prowadzić do ostrej niewydolności oddechowej,
- Capillaria aerophila (Eucoleus aerophilus) – pasożyt zarażający zarówno psy, jak i koty, środowiskowo obecny w kale lisów,
- Paragonimus spp. – rzadko występujący w Europie przywra płucna.
Ciekawe fakty i epidemiologia
W ostatnich latach coraz częściej zwraca się uwagę na problem nicieni płucnych u kotów, zwłaszcza tych wolno żyjących i młodych. Badania prowadzone w różnych krajach Europy pokazują, że nawet 10–18% kotów bezpańskich może być nosicielami tych pasożytów, a w niektórych regionach odsetek ten sięga aż 30%! Najbardziej narażone są młode koty, do drugiego roku życia, które ze względu na ciekawość świata oraz niedojrzały układ odpornościowy częściej ulegają zakażeniu. Co ciekawe, wzrost liczby rozpoznanych przypadków nicieni płucnych zawdzięczamy popularyzacji nowoczesnych metod diagnostycznych, takich jak test Baermanna, które pozwalają wykryć nawet bezobjawowe infekcje. To pokazuje, jak ważna jest regularna diagnostyka i świadomość zagrożenia, zwłaszcza jeśli nasz pupil ma kontakt z innymi kotami lub wychodzi na zewnątrz.
Produkty wspomagające zdrowie kota:
- Fiprex Duo – ochrona przeciwpasożytnicza,
- Chitopan – preparat dezynfekujący po kontakcie z wydzielinami,
- Tabletki odrobaczające.
Przeczytaj także:
