Żółtaczka objawia się zażółceniem skóry i błon śluzowych na skutek zabarwienia surowicy lub tkanek nadmierną ilością barwnika żółciowego lub bilirubiny.
Żółtaczka u psa
Żółtaczka to objaw chorobowy związany z podwyższonym poziomem bilirubiny, czyli barwnika żółciowego. Ponieważ wątroba potrafi usuwać bardzo duże ilości bilirubiny, pojawienie się żółtaczki oznacza poważne zaburzenie jej funkcjonowania.
U zdrowych psów bilirubina jest produktem ubocznym rozpadu hemu, który powstaje podczas rozkładu starych erytrocytów. Substancja ta trafia do wątroby, gdzie jest przetwarzana, a następnie wydalana z organizmu wraz z żółcią.
Jeśli pies ma problemy hemolityczne, choroby miąższu wątroby lub zaburzenia w obrębie dróg żółciowych, ryzyko wystąpienia żółtaczki jest bardzo duże.
Jak objawia się żółtaczka u psa i jakie mogą być jej przyczyny? Odpowiedzi znajdziesz w poniższym artykule.
Jakie objawy daje żółtaczka u psa?
Typowe symptomy towarzyszące żółtaczce u psa, które nie mogą przejść obojętne, to zażółcenie: błon śluzowych (widać je wyraźnie na dziąsłach), białek oczu, a także skóry (przede wszystkim w miejscach mało owłosionych, jak pachwiny i pachy).
Wśród mniej specyficznych objawów należy również wskazać:
- Brak apetytu
- Spadek wagi
- Apatię i ogólne osłabienie
- Gorączkę
- Herbaciany mocz
- Szarawy lub jasny kał
- Bolesność przy omacywaniu brzucha
- Biegunka
- Wymioty
- Wielomocz
- Nadmierne pragnienie
Jaki rodzaj żółtaczki może mieć pies?
Określenie rodzaju żółtaczki, z jaką zmaga się pies, ma kluczowe znaczenie dla wdrożenia odpowiedniego leczenia.
U psów z ciężką hemolizą dochodzi do nadprodukcji produktów rozpadu hemoglobiny, których wątroba nie jest w stanie przetworzyć w odpowiednim tempie. Dlatego typowa żółtaczka hemolityczna jest u psów diagnozowana rzadko. Zwykle pojawia się w wyniku silnej inwazji pasożytów, transfuzji krwi, zatruć lub niedokrwistości autoimmunohemolitycznej. Ten typ określa się jako żółtaczka przedwątrobowa.
Żółtaczka wątrobowa to najczęściej spotykana postać żółtaczki u psów. Pojawia się w przebiegu chorób wątroby i zmian martwicowych tego narządu. Dochodzi do niej, gdy uszkodzone hepatocyty nie są w stanie prawidłowo wychwytywać, przekształcać i wydalać bilirubiny, co prowadzi do jej gromadzenia się we krwi. W efekcie pojawia się widoczne zażółcenie błon śluzowych, skóry oraz białek oczu. Przyczynami uszkodzenia wątroby mogą być: wirusowe, bakteryjne lub toksyczne zapalenie wątroby, choroby zakaźne (np. leptospiroza, nosówka), marskość, nowotwory wątroby, wrodzone nieprawidłowości (np. zespolenie wrotno-oboczne) oraz zaburzenia metaboliczne.
Żółtaczka zawątrobowa (zastoinowa) wiąże się z utrudnionym odpływem żółci. Jej objawy są bardzo podobne do żółtaczki wątrobowej, ponieważ komórki wątroby mogą zostać uszkodzone wtórnie, a ich funkcjonowanie zaburza zastój bilirubiny. Przyczyny tego typu żółtaczki to m.in.: kamienie w pęcherzyku żółciowym, zapalenia dróg żółciowych, guzy wątroby uciskające przewody żółciowe, ich wrodzone zwężenie, a także obecność pasożytów, np. nicieni, w obrębie dróg żółciowych.
Przyczyny żółtaczki u psów
Najczęstszymi przyczynami chorób wątroby są zakażenia bakteryjne, wirusowe, trujące rośliny, chemikalia, leki, nowotwory, choroby autoimmunologiczne oraz niektóre choroby wątroby charakterystyczne dla określonych ras psów.
Diagnostyka
Żółtaczka to jeden z najczęstszych objawów chorób wątroby, dlatego u psów z takim podejrzeniem wykonuje się najczęściej biochemię krwi. Jest to zestaw badań, które obejmują określenie takich parametrów, jak: aminotransferaza alaninowa (ALT), aminotransferaza asparaginianowa (AST), fosfataza alkaliczna (ALP lub ALKP) oraz bilirubina całkowita. Ocena tych parametrów pozwala określić, czy pies faktycznie ma problem z wątrobą. Niestety badania te nie dają odpowiedzi, jaka jest dokładna przyczyna choroby. Aby ją ustalić, konieczne jest wykonanie biopsji wątroby.
Można to zrobić na trzy sposoby:
- Aspiracja cienkoigłowa – cienką igłę wprowadza się przez skórę bezpośrednio do wątroby. Za pomocą strzykawki pobiera się niewielką ilość komórek, które rozprowadza się następnie na szkiełko mikroskopowe. Z uwagi na pobranie niewielkiej ilości komórek badanie może nie być reprezentatywne.
- Biopsja igłowa pod kontrolą USG – w tym badaniu korzysta się z większej igły, która pozwala pobrać rdzeń tkanki, a nie tylko kilka komórek. Próbka jest utrwalana w formalinie i przekazywana do analizy histopatologicznej.
- Biopsja endoskopowa – pies jest poddawany znieczuleniu ogólnemu, a przez powłoki brzuszne wykonuje się 2–3 niewielkie nacięcia. Dzięki temu można bezpośrednio obejrzeć wątrobę i dokładnie wybrać miejsce pobrania próbki. Tkankę usuwa się przy pomocy narzędzia biopsyjnego.
W rozpoznaniu różnicowym lekarz weterynarii powinien wziąć pod uwagę szereg innych chorób.
Żółtaczka przedwątrobowa może być wywołana takimi chorobami, jak babeszjoza lub mykoplazma hemotropowa. Zatrucia i choroby autoimmunologiczne to kolejne z możliwych przyczyn.
Zakaźne zapalenie wątroby, przewlekłe zapalenie wątroby, leptospiroza, toksoplazmoza, nowotwory wątroby i zatrucia to grupa przyczyn, które mogą prowadzić do żółtaczki wątrobowej.
Żółtaczka pozawątrobowa związana jest przede wszystkim z zapaleniem trzustki, kamieniami żółciowymi oraz wrodzonymi wadami dróg żółciowych.
Czy żółtaczkę u psa można wyleczyć?
Żółtaczka nie jest chorobą, lecz objawem świadczącym o obecności choroby. Dlatego nie leczy się samej żółtaczki, lecz chorobę podstawową, która ją wywołała.
Nie istnieje jeden, uniwersalny sposób leczenia żółtaczki, ponieważ wszystko zależy od jej przyczyny.
Podstawą skutecznej terapii jest dokładna diagnoza. Po przeprowadzeniu odpowiednich badań najczęściej udaje się ustalić źródło problemu, dzięki czemu można szybko wdrożyć odpowiednie leczenie.
Żółtaczka u psa po kleszczu
Żółtaczka jako objaw choroby może towarzyszyć psom z różnymi problemami zdrowotnymi. Jednym z nich jest ciężki przebieg babeszjozy – choroby odpasożytniczej wywołanej przez pierwotniaka z rodzaju Babesia, który niszczy krwinki czerwone psa, prowadząc do anemii hemolitycznej i uwolnienia bilirubiny, czego skutkiem może być właśnie żółtaczka.
Głównym wektorem pierwotniaków z rodzaju Babesia są kleszcze z rodzaju Dermacentor i Rhipicephalus, które przenoszą pasożyta podczas pobierania krwi od żywiciela – najczęściej wiosną i latem, gdy aktywność kleszczy jest najwyższa.
Biorąc pod uwagę ocieplający się klimat i wydłużający się sezon na kleszcze warto zabezpieczyć psa przed pasożytami zewnętrznymi od wiosny do późnej jesieni.
Podsumowanie
Pojawienie się żółtaczki u psa świadczy zwykle o poważnych zaburzeniach w funkcjonowaniu wątroby i/lub dróg żółciowych. Objawy żółtaczki mogą być subtelne, jak tylko lekko żółte oczy, ale też bardzo wyraźne — w postaci zażółconej skóry, ciemnego moczu, wymiotów, apatii i braku apetytu. Szybka reakcja i dokładna diagnostyka mają kluczowe znaczenie, ponieważ nieleczona żółtaczka może prowadzić do niewydolności wątroby i zagrożenia życia psa.
FAQs
Czy żółtaczka u psa zawsze oznacza chorobę wątroby?
Nie zawsze. Żółtaczka może być też wynikiem rozpadu krwinek czerwonych (hemoliza) lub niedrożności dróg żółciowych.
Czy żółtaczka u psa jest zaraźliwa?
Żółtaczka nie jest chorobą i nie jest zaraźliwa. Jest to objaw choroby. Należy jednak pamiętać, że niektóre choroby, które ją wywołują (np. babeszjoza), mogą być zaraźliwe.
